ბათუმის საძმო სასაფლაო: სააკაშვილის რეჟიმის სირცხვილის ჩამოსარეცხად

 ახლოვდება 9 მაისი, დიდი გამარჯვების დღე. ევრაზიის ინსტიტუტი და სახალხო მოძრაობა ქართულ–რუსული დიალოგისა და თანამშრომლობისათვის,

ბევრ სხვა პროექტთან ერთად, აგრძელებენ საქართველოში  საძმო სასაფლაოებისა და დიდების მემორიალების რესტავრაციას, რათა პატივი მივაგოთ გმირებს და, ამავდროულად, მომავალ თაობებს შევუნახოთ ისტორიული მეხსიერება.

  ბათუმში, ფერიას მთაზე, არსებობდა საძმო სასაფლაო, სადაც 1941–1945 წლებში დაღუპული მეომრები განისვენებდნენ. არსებობდა იმიტომ, რომ დღეს ამ სასაფლაოსგან თითქმის აღარაფერია დარჩენილი. სააკაშვილის სამარცხვინო რეჟიმმა საძმო სასაფლაო ჩვეულებრივ სასაფლაოდ აქცია და მეომართა საფლავები პრაქტიკულად მთლიანად  გადათელა. მეორე მსოფლიო ომის მეომრების ხსოვნას მხოლოდ სასაფლაოს ცენტრში აღმართული ობელისკი ინახავს, რომელსაც გარშემო მცირე მოცულობის ფართობი აკრავს. ევრაზიის ინსტიტუტმა და სახალხო მოძრაობამ ითავეს ამ პატარა ტერიტორიის შემოღბვა, რათა ობელისკი მაინც შევუნახოთ შთამომავლობას. ამ კეთილშობილურ საქმეს სათავეში ჩვენი მეგობარი და თანამოაზრე, ქართულ-რუსულ ურთიერთობებზე მომუშავე ბათუმელი კაცი, სიმონ (სოსო) ქორიძე ჩაუდგა.

   სამუშაოები მიმდინარეობს, ტერიტორია მეტალის ბოძებითა და ჯაჭვებით შემოიფარგლა, ახლა ამ ზღუდის შეღებვა იგეგმება (იხ. ფოტო). ჩვენ ვამაყობთ ჩვენი გმირი წინაპრებით, მაგრამ რა ჩამორეცხავს იმ სირცხვილს, რომელიც სააკაშვილის რეჟიმმა ჩაიდინა და საძმო სასაფლაო შეგნებულად გააუქმა?  – ალბათ, ამ სირცხვილის ჩამორეცხვა შეუძლებელიცაა. მაგრამ ჩვენი გასაკეთებელი საქმე მაინც უნდა გავაკეთოთ!

ყოფ.საძმო სასაფლაოს ობელისკი შემოღობვის დაწყებამდე:

შემოღობვა დაიწყო: 

 ქვემოთ გთავაზობთ დაღუპული მეომრების ერთი ნაწილის სახელებსა და გვარებს (86 კაცი). სულ საძმო სასაფლაოზე 200-მდე წითელარმიელი განისვენებს – სხვადასხვა ეროვნებების წარმომადგენლები, მათ შორის, ქართველებიც. სიას მთლიანად მოგვიანებით გამოვაქვეყნებთ.

დოკუმენტი გრიფით „საიდუმლო“. 1947 წლის 29 ივლისი:

исп. вх. №286.   Секретно, экз. №1.

ЗАМ. ПРЕДСЕДАТЕЛЯ ИСПОЛКОМА БАТУМСКОГО ГОРОДСКОГО СОВЕТА ТРУДЯЩИХСЯ.

25.07.1947. На №80/с

Сообщаю список воинов, похороненных на Батумском кладбище в период 1941 – 1945 гг.

1. Салынский Антон Игнатьевич – красноармеец

2. Казаков Василий Ефимович – красноармеец

3. Нечепелюк Ефим Кириллович – красноармеец

4. Марчук Григорий Михайлович – красноармеец

5. Черковский Вячеслав Андреевич – краснофлотец

6. Олейник Петр Федорович – краснофлотец

7. Малый Владимир Давыдович – ст.краснофлот.

8. Решетников Иван Филиппович – красноармеец

9. Кура/й-?/ Николай Иванович – красноармеец

10. Руссин Захарий Иванович – красноармеец

11. Третяк Дмитрий Алексеевич – краснофлотец

12. Чесноков Николай Иванович – красноармеец

13. Клюев Иван Андреевич – мл.сержант

14. Беловаи Яков Савич – красноармеец

15. Сапсай Виктор Михайлович – лейтенант

16. Гончаров Александр Афанасьевич – краснофлотец

17. Зап/е-?/клый Павел Кириллович  - краснофлотец

18. Лазарев Василий Васильевич – краснофлотец

19. Базилев Алексей Федорович – красноармеец

20. Советов Борис Александрович – Старш.1ст.

21. Бататурин Иван Георгиевич – красноармеец

22. Цупко Михаил Николаевич – краснофлотец

23. Цыгаев Алексей Степанович – красноармеец

24. Кесарев Иван Иванович – (?)

25. Земляков Андрей Васильевич – краснофлотец

26. Сукосян Гурген Гарегинович – красноармеец

27. Зубко Фрол Яковлевич – красноармеец

28. Султанов Тимер Губалеевич – красноармеец

29. Деберин Михаил Иванович – Зам.п/рука

30. Кульманов Хайдар Дусейнганович – красноармеец

31. Майборода Владимир Ильич – красноармеец

32. Киселев Дмитрий Петрович – рядовой

33. Высоцкий Василий Константинович – красноармеец

34. Шульга Иван Антонович – красноармеец

35. Хачатурян Хачик Леванович – ком.отделения

36. Нозадзе Датико Иосифович – красноармеец

37. Руденко Степан Павлович – краснофлотец

38. М/Л-?/ашкарашвили Алексей Георгиевич – красноармеец

39. Алиев Имран Абасович – красноармеец

40. Вешагури Илья Иванович – красноармеец

41. Ревазишвили Иван Сергеевич – красноармеец

42. Агамедов Асали – красноармеец

43. Джанашвили Фейзул Амрестович – красноармеец

44. Адельшинов Василий Фаркутинович – красноармеец

45. Мяшин Дмитрий Федорович – красноармеец

46. Власов Андрей Павлович – краснофлотец

47. Исраглян Тевос Петросович – красноармеец

48. Пушкин Иван Григорьевич - ?

49. Джорбенадзе Константин Иодлович  - красноармеец

50. Степанов Порфирий Федорович – краснофлотец

51. Ильченко Петр Васильевич – краснофлотец

52. Егоров Дмитрий Яковлевич – красноармеец

53. Алиев Бахтали Атоги-Оглы – красноармеец

54. Федотов Гавриил Никитович – красноармеец

55. Лютик Иван Гурьевич – красноармеец

56. Хаджиев Мгмач Меджидович – красноармеец

57. Исмаилов Исмаил Габаб-Оглы – красноармеец

58. Махмедов Додаш-Оглы – красноармеец

59. Таштамиров Мустафа Каракаширович – красноармеец

60. Перов Павел Алексеевич – красноармеец

61. Бабаян Бабкен Иосифович – красноармеец

62. Карягин Александр Иванович – Пом.командира

63. Спивак Николай Яковлевич – краснофлотец

64. Казак Петр Васильевич – краснофлотец

65. Гамбаров Али-Оглы – ст.сержант

66. Буйнов Анатолий Филиппович – красноармеец

67. Карпенко Иван Степанович – красноармеец

68. Неизвестный – паспортную часть установить не удалось

69. Кузькин Иван Иванович – Политрук

70. Криворотик Василий Иванович – красноармеец

71. Соленко Константин Васильевич – красноармеец

72. Коныченко Павел Яковлевич – красноармеец

73. Кузнецов Василий Михайлович – ст.сержант

74. Модебадзе Леонтий Уплисович – красноармеец

75. Авакьян Авак Мисакович – красноармеец

76. Гиголаев Тариель Бессарионович – красноармеец

77. Бондаренко Петр Васильевич – мл.сержант

78. Сидоров Дмитрий Лукич – красноармеец

79. Малеванный Яков Алексеевич – лейтенант

80. Кукс Артем Павлович – красноармеец

81. Петросян Хачатур Бахгилович – красноармеец

82. Багдасарян Агриба Заруши – красноармеец

83. Мухомеджан Мухомед – красноармеец

84. Мамырбаев Бакир – красноармеец

85. Мамерханов Исса – красноармеец

86. Чайковский Василий Прокофьевич – красноармеец.

Начальник госпиталя № 368,

подполковник м/с Эрлихман

  როგორც აღვნიშნეთ, ეს არის საძმო სასაფლაოზე განსვენებულ მეომართა მხოლოდ ერთი ნაწილის სია, დანარჩენსაც მოგვიანებით გამოვაქვეყნებთ. ამ გმირი ხალხის სახელები და გვარები ამოტვიფრული იყო საგანგებო ქვის ფილებზე, მაგრამ მოუვლელობის გამო ბევრი გვარი წაშლილია, ქვის ფილები – მიმოფანტული. აუცილებელია, თავიდან ამოიტვიფროს ეს სახელები და გვარები და განთავსდეს გამოსაჩენ ადგილზე, მაგალითად, სასაფლაოს შესასვლელში. ჩვენ ველით, რომ გამოჩნდებიან პატრიოტები, რომლებიც ამ საქმეს განახორციელებენ.

ევრაზიის ინსტიტუტისა და სახალხო მოძრაობის გამგეობა